ఆర్బీఐ సంచలన నిర్ణయం.. 5 రూపాయల నాణేల నిలిపివేత.. ఎందుకో తెలుసా?
హ్యూమన్ రైట్స్ టుడే/హైదరాబాద్/RBI/డిసెంబర్ 21: భారతదేశంలో దుకాణాలు, బస్సులలో రూ.10 నాణేలను కొనుగోలు చేయడం లేదని ప్రజలు ఇప్పటికే ఫిర్యాదు చేస్తున్నారు. ఈ పరిస్థితిలో రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా 5 రూపాయల నాణెం చలామణి గురించి సంచలన నిర్ణయం తీసుకుంది. ఐదు రూపాయల నాణెలను నిలిపివేస్తున్నట్లు రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా ప్రకటించింది. అందుకు కారణాలను వివరించింది.
రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా భారతదేశ ఆర్థిక వ్యవహారాలతో వ్యవహరిస్తుంది. ఆ విధంగా ఆర్బీఐ ఎప్పటికప్పుడు కొన్ని ముఖ్యమైన ఆర్థిక, బ్యాంకింగ్ సంబంధిత ప్రకటనలను విడుదల చేస్తుంది. దీనికి సంబంధించి ఇప్పుడు ఆర్బీఐ నుంచి ఒక ముఖ్యమైన ప్రకటన వెలువడింది. ఈ ప్రకటనతో ప్రజలు షాక్ అయ్యారు. అంటే ఐదు రూపాయల నాణేల చలామణిని నిలిపివేయాలని ఆర్బీఐ యోచిస్తున్నట్లు సమాచారం. దీంతో ఐదు రూపాయల నోట్లు చెల్లుబాటు కావు. ఐదు రూపాయల నాణేలను ఏం చేయాలో తెలియక ప్రజలు అయోమయానికి గురవుతున్నారు.
భారతదేశంలో చెలామణిలో ఉన్న నాణేలు:
ప్రపంచంలోని ప్రతి దేశం దాని స్వంత కరెన్సీని ముద్రించుకుంటోంది. ఇందులో వివిధ విలువలతో కూడిన వివిధ రకాల నోట్లు, నాణేలు ఉంటాయి. ఆ విధంగా భారతదేశం కూడా దాని స్వంత ప్రత్యేక నాణేలు, బ్యాంకు నోట్లను కలిగి ఉంది. ఆ నాణేలు, నోట్లకు ఒక్కో విలువ ఉంటుంది. ఇది ఒక రూపాయి, రెండు రూపాయలు, ఐదు రూపాయలు, 10 రూపాయలు, ఇరవై రూపాయల నాణేలు, అలాగే రూ.10, రూ. 20, రూ.50, రూ.100, రూ.200, రూ.500 వంటి నోట్లు ఉన్నాయి.
5 రూపాయల నాణేలను రద్దు చేయాలని RBI ఎందుకు యోచిస్తోంది?
5 రూపాయల డినామినేషన్లను నిలిపివేయడం వెనుక పెద్ద కారణమే ఉంది. ఈ నాణేల తయారీలో మందపాటి మెటల్ని ఉపయోగిస్తారు. ప్రస్తుతం భారతదేశంలో రెండు రకాల ఐదు రూపాయల నాణేలు చెలామణిలో ఉన్నాయి. అంటే ఘనమైన వెండి ఐదు రూపాయల నాణెం, సన్నని ఇత్తడి ఐదు రూపాయల నాణెం. ఇప్పుడు ఈ మందపాటి వెండి నాణేన్ని చెలామణి నుంచి తొలగించాలని ఆర్బీఐ యోచిస్తోంది. దీనికి ప్రధాన కారణం ఈ నాణెం తయారీకి అయ్యే ఖర్చు ఎక్కువ.
అంటే ఈ ఐదు రూపాయల నాణెం తయారీకి ఉపయోగించే లోహంతో రేజర్ బ్లేడ్ల వంటి వాటిని తయారు చేయవచ్చని అంటున్నారు. రేజర్ బ్లేడ్ రూ.5 నుంచి రూ.10 వరకు అమ్ముడవుతున్న నేపథ్యంలో ఐదు రూపాయల నాణేనికి 5 రేజర్ బ్లేడ్ లను తయారు చేసేందుకు అదే పరిమాణంలో ఉండే లోహాలను ఉపయోగించడం మంచిది కాదని ఆర్ బీఐ భావిస్తున్నట్లు తెలుస్తోంది. అందుకే మందపాటి ఐదు రూపాయల నాణెలను చలామణి నుంచి తొలగించింది.
ఇత్తడి 5 రూపాయల నాణెం
ఇక్కడ గమనించదగ్గ విషయం ఏమిటంటే, మందపాటి ఐదు రూపాయల నాణెం రద్దు చేయబడినప్పటికీ, ఇత్తడి ఐదు రూపాయల నాణెం చెలామణిలో ఉంటుంది.