Get real time updates directly on you device, subscribe now.
ఆర్బీఐ బ్యాంకింగ్ అంబుడ్స్‌మన్ పథకం అంటే ఏమిటి
బ్యాంకులు సరిగా స్పందించకపొతే ఏమి చెయ్యాలి..
హ్యూమన్ రైట్స్ టుడే/హైదరాబాద్/మే 30: కొన్ని సార్లు బ్యాంకు మనలను విసిగిస్తుంది. ఏదైనా అనుకోని సమస్య వచ్చినప్పుడు సరైన స్పందన ఉండదు.
కస్టమర్ కేర్ కు ఫోన్ చేసినా బ్యాంక్ మెయిన్ బ్రాంచ్ కు వెళ్లినా సంతృప్తికర పరిష్కారం రాదు.
అలాంటి సందర్భాల్లో ఏమీ చేయలేక మిన్నకుండిపోతారు. అయితే అలాంటి పరిస్థితుల్లో ఏకంగా రిజర్వ్ బ్యాంకు ఆఫ్ ఇండియా(ఆర్బీఐ)కు మీ బ్యాంకుపై ఫిర్యాదు చేసే అవకాశం ఉంది.
అందుకోసం ఆర్బీఐ ప్రత్యేకమైన విధానాన్ని అమలు చేస్తోంది. దాని పేరు ఆర్బీఐ బ్యాంకింగ్ అంబుడ్స్‌మన్ పథకం.
దీని ద్వారా వినియోగదారులు తమ బ్యాంకులో పరిష్కారం కాని సమస్యలపై ఫిర్యాదు చేయడానికి ఉపకరిస్తుంది
బ్యాంకింగ్ అంబుడ్స్‌మన్ అంటే?
బ్యాంకింగ్ అంబుడ్స్‌మన్ అంటే ఓ సీనియర్ అధికారి. ఈయనను రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా నియమిస్తుంది. బ్యాంకింగ్ సేవలలో లోపాలు ఉంటే వాటిపై కస్టమర్ ఫిర్యాదులను పరిష్కరించ డానికి ఈ అధికారికి అధికారం ఉంటుంది. బ్యాంకింగ్ అంబుడ్స్‌మన్ స్కీమ్ 2006లోని క్లాజ్ 8 ప్రకారం (జూలై 1, 2017 సవరణ ప్రకారం) ఖాతాదారుల ఫిర్యాదులను దాఖలు చేయడానికి, పరిష్కరించ డానికి బ్యాంకింగ్ అంబుడ్స్‌మన్ ఎటువంటి రుసుమును వసూలు చేయరు.
ఎవరు ఫిర్యాదు చేయవచ్చు?
వినియోగదారులు ముందుగా తమ సమస్యను సంబంధిత బ్యాంకుకు తెలియజేయాలి. మీరు చేసిన ఫిర్యాదును స్వీకరించిన తర్వాత ఒక నెలలోపు బ్యాంకు నుంచి ప్రత్యుత్తరం రాకున్నా, లేక బ్యాంక్ ఫిర్యాదును తిరస్కరించినా లేదా బ్యాంకు సమాధానంతో మీరు సంతృప్తి చెందకపోయినా మీరు బ్యాంకింగ్ అంబుడ్స్‌మన్ కు ఫిర్యాదు చేయవచ్చు.
ఎలాంటి సందర్భంలో ఫిర్యాదు చేయొచ్చు
బ్యాంకింగ్ అంబుడ్స్‌మన్ రుణాలు, అడ్వాన్సులతో సహా బ్యాంకింగ్ సేవలలో లోపానికి సంబంధించిన ఫిర్యాదులను చేయవచ్చు. బ్యాంకింగ్ సేవలలో లోపాలకు కొన్ని ఉదాహరణలు..
- చెక్కులు, డ్రాఫ్ట్‌లు, బిల్లులు మొదలైన వాటి చెల్లింపు లేదా సేకరణలో చెల్లింపు చేయకపోవడం లేదా విపరీతమైన జాప్యం జరగడం.
- ఏదైనా ప్రయోజనం కోసం టెండర్ చేసిన చిన్న డినామినేషన్ నోట్లను తగిన కారణం లేకుండా అంగీకరించకపోవడం. దానికి సంబంధించి కమీషన్ వసూలు చేయడం.
- తగిన కారణం లేకుండా, టెండర్ చేయబడిన నాణేలను అంగీకరించకపోవడం. వాటికి సంబంధించి కమీషన్ వసూలు చేయడం.
- ఇన్‌వార్డ్ రెమిటెన్స్‌లను చెల్లించకపోవడం లేదా చెల్లింపులో జాప్యం.
- బ్యాంకు లేదా దాని డైరెక్ట్ సెల్లింగ్ ఏజెంట్లు లిఖిత పూర్వకంగా వాగ్దానం చేసిన బ్యాంకింగ్ సౌకర్యాన్ని (రుణాలు, అడ్వాన్సులు కాకుండా) అందించడంలో వైఫల్యం లేదా ఆలస్యం.
- జాప్యాలు, వసూళ్లను పార్టీల ఖాతాలకు జమ చేయకపోవడం,డిపాజిట్ చెల్లించకపోవడం లేదా రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆదేశాలను పాటించకపోవడం, ఏదైనా ఉంటే, ఏదైనా సేవింగ్స్, కరెంట్ లేదా బ్యాంక్‌లో నిర్వహించే ఇతర ఖాతాలోని డిపాజిట్లపై వడ్డీ రేటుకు వర్తిస్తుంది.
- విదేశాల నుంచి చెల్లింపులు, డిపాజిట్లు, ఇతర బ్యాంకు సంబంధిత విషయాల గురించి భారతదేశంలో ఖాతాలు కలిగి ఉన్న ప్రవాస భారతీయుల నుంచి ఫిర్యాదులు రుణ దరఖాస్తుల పారవేయడం కోసం నిర్ణీత షెడ్యూల్‌ను మంజూరు చేయడం, పంపిణీ చేయడం లేదా పాటించకపోవడం.
- చెల్లుబాటు అయ్యే కారణాలను అందించకుండా రుణాల కోసం దరఖాస్తును అంగీకరించకపోవడం.
బ్యాంకు లపై ఎక్కడ పిర్యాదు చెయ్యాలి?
*ఆర్బీఐ బ్యాంకింగ్ అంబుడ్స్‌మన్ పథకం అంటే ఏమిటి*
బ్యాంకులు సరిగా స్పందించకపొతే ఏమి చెయ్యాలి…
కొన్ని సార్లు బ్యాంకు మనలను విసిగిస్తుంది. ఏదైనా అనుకోని సమస్య వచ్చినప్పుడు సరైన స్పందన ఉండదు.
కస్టమర్ కేర్ కు ఫోన్ చేసినా బ్యాంక్ మెయిన్ బ్రాంచ్ కు వెళ్లినా సంతృప్తికర పరిష్కారం రాదు.
అలాంటి సందర్భాల్లో ఏమీ చేయలేక మిన్నకుండిపోతారు. అయితే అలాంటి పరిస్థితుల్లో ఏకంగా రిజర్వ్ బ్యాంకు ఆఫ్ ఇండియా(ఆర్బీఐ)కు మీ బ్యాంకుపై ఫిర్యాదు చేసే అవకాశం ఉంది.
అందుకోసం ఆర్బీఐ ప్రత్యేకమైన విధానాన్ని అమలు చేస్తోంది. దాని పేరు ఆర్బీఐ బ్యాంకింగ్ అంబుడ్స్‌మన్ పథకం.
దీని ద్వారా వినియోగదారులు తమ బ్యాంకులో పరిష్కారం కాని సమస్యలపై ఫిర్యాదు చేయడానికి ఉపకరిస్తుంది
*బ్యాంకింగ్ అంబుడ్స్‌మన్ అంటే?*
బ్యాంకింగ్ అంబుడ్స్‌మన్ అంటే ఓ సీనియర్ అధికారి. ఈయనను రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా నియమిస్తుంది. బ్యాంకింగ్ సేవలలో లోపాలు ఉంటే వాటిపై కస్టమర్ ఫిర్యాదులను పరిష్కరించ డానికి ఈ అధికారికి అధికారం ఉంటుంది. బ్యాంకింగ్ అంబుడ్స్‌మన్ స్కీమ్ 2006లోని క్లాజ్ 8 ప్రకారం (జూలై 1, 2017 సవరణ ప్రకారం) ఖాతాదారుల ఫిర్యాదులను దాఖలు చేయడానికి, పరిష్కరించ డానికి బ్యాంకింగ్ అంబుడ్స్‌మన్ ఎటువంటి రుసుమును వసూలు చేయరు.
*ఎవరు ఫిర్యాదు చేయవచ్చు?*
వినియోగదారులు ముందుగా తమ సమస్యను సంబంధిత బ్యాంకుకు తెలియజేయాలి. మీరు చేసిన ఫిర్యాదును స్వీకరించిన తర్వాత ఒక నెలలోపు బ్యాంకు నుంచి ప్రత్యుత్తరం రాకున్నా, లేక బ్యాంక్ ఫిర్యాదును తిరస్కరించినా లేదా బ్యాంకు సమాధానంతో మీరు సంతృప్తి చెందకపోయినా మీరు బ్యాంకింగ్ అంబుడ్స్‌మన్ కు ఫిర్యాదు చేయవచ్చు.
*ఎలాంటి సందర్భంలో ఫిర్యాదు చేయొచ్చు*
బ్యాంకింగ్ అంబుడ్స్‌మన్ రుణాలు, అడ్వాన్సులతో సహా బ్యాంకింగ్ సేవలలో లోపానికి సంబంధించిన ఫిర్యాదులను చేయవచ్చు. బ్యాంకింగ్ సేవలలో లోపాలకు కొన్ని ఉదాహరణలు..
* చెక్కులు, డ్రాఫ్ట్‌లు, బిల్లులు మొదలైన వాటి చెల్లింపు లేదా సేకరణలో చెల్లింపు చేయకపోవడం లేదా విపరీతమైన జాప్యం జరగడం.
* ఏదైనా ప్రయోజనం కోసం టెండర్ చేసిన చిన్న డినామినేషన్ నోట్లను తగిన కారణం లేకుండా అంగీకరించకపోవడం. దానికి సంబంధించి కమీషన్ వసూలు చేయడం.
* తగిన కారణం లేకుండా, టెండర్ చేయబడిన నాణేలను అంగీకరించకపోవడం. వాటికి సంబంధించి కమీషన్ వసూలు చేయడం.
* ఇన్‌వార్డ్ రెమిటెన్స్‌లను చెల్లించకపోవడం లేదా చెల్లింపులో జాప్యం.
* బ్యాంకు లేదా దాని డైరెక్ట్ సెల్లింగ్ ఏజెంట్లు లిఖిత పూర్వకంగా వాగ్దానం చేసిన బ్యాంకింగ్ సౌకర్యాన్ని (రుణాలు, అడ్వాన్సులు కాకుండా) అందించడంలో వైఫల్యం లేదా ఆలస్యం.
* జాప్యాలు, వసూళ్లను పార్టీల ఖాతాలకు జమ చేయకపోవడం,డిపాజిట్ చెల్లించకపోవడం లేదా రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆదేశాలను పాటించకపోవడం, ఏదైనా ఉంటే, ఏదైనా సేవింగ్స్, కరెంట్ లేదా బ్యాంక్‌లో నిర్వహించే ఇతర ఖాతాలోని డిపాజిట్లపై వడ్డీ రేటుకు వర్తిస్తుంది.
* విదేశాల నుంచి చెల్లింపులు, డిపాజిట్లు, ఇతర బ్యాంకు సంబంధిత విషయాల గురించి భారతదేశంలో ఖాతాలు కలిగి ఉన్న ప్రవాస భారతీయుల నుంచి ఫిర్యాదులు రుణ దరఖాస్తుల పారవేయడం కోసం నిర్ణీత షెడ్యూల్‌ను మంజూరు చేయడం, పంపిణీ చేయడం లేదా పాటించకపోవడం.
* చెల్లుబాటు అయ్యే కారణాలను అందించకుండా రుణాల కోసం దరఖాస్తును అంగీకరించకపోవడం.